Kişinin yasevimliığı sosyete içinde değeri olan , kabiliyet, idare ve öbür davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tümüdür.
Terbiye, önceden saptanmış esaslara nazaran insanların davranışlarında belli gelişmeler sağlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Terbiye; ferdin davranışlarındaki yaşantısı suretiyle kasıtlı olarak ve isteyerek değişme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok tanılamamı örgülabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen tanılamam:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı suretiyle ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin fakatçlarına oranlı ) değişme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis nazaran;
· Terbiye bir süreçtir.
· Terbiye sürecinde, ferdin davranışlarının matlup yönde değiştirilmesi fakatçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değişme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Terbiye sürecinde ferdin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç bel kemiği öğesi vardır.
1. Lakinç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Terbiye fakatçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam değer ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı kül kültürler karınin ayrımsızdır. Lakinçların içinde ne olduğu ve öğrenme karınin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre nazaran değişebilir, ancak sürecin doğası değişmez.
Terbiye kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih süresince birşunca filozof ve terbiyeci, eğitimin ne başüstüneğuna dayalı farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Hasetmüzde ise eğitimin ikrar edilen standart tanılamamı şudur: Terbiye, ferdin davranışlarında kendi yaşantıları suretiyle kasıtlı olarak istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın içinde eğitime dayalı temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları suretiyle”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değişikliği” ve “müddetç” gibi kelimeler eğitimin ana taşlarıdır.
Terbiye, in karınin ömür boyu devam fail bir süreçtir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise ferdin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere oranlı olabileceği gibi istenmedik yönde de gelişebilir. Terbiye sürecinin işletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği gibi gelişigüzel de olur. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal terbiye, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal terbiye denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, terbiye merkezleri gibi mekânlarda verilen terbiye formal; ferdin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı olmayan terbiye ise informal eğitidir. Kısaca terbiye sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Terbiye Türleri
Terbiye türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye sürdürmek üzere dü tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda ya da kurumlarda belli bir tasar ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci idari bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal terbiye ise otomatik gelişen plansız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki duygusal bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Terbiye Sistemi
Terbiye, bir cümle olarak ele kızılındığında ise terbiye sisteminin üç bel kemiği ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Memba; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, donanım, maliyet, personel gibi fiziki unsurlardır. Müddetç; meslek içinde meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde ihtisas, yeterlilik, mezuniyet, sınav hatimeları gibi matlup davranış değişiklikleridir.